1) Doğum Kontrol Hapı Folikül kisti zamanla geçmiyorsa veya büyümeye devam ediyorsa hastanın doğum kontrol hapı kullanması önerilebilir. Bu haplar yumurtalıklarda folikül gelişimini engellemekte ve büyüyen folikülü küçültebilmektedir. Şimdiye kadar progestin bazlı doğum kontrol haplarının kullanımının süt üretimini etkilediğini gösteren hiçbir bilimsel kanıt yok. Emzirme sırasında artan progesteron aslında süt üretimini ve tedarikini artırıyor. Bu nedenle progestin doğum kontrol hapları (mini haplar) emziren anneler için daha iyi bir seçimdir. Doğum kontrol hapları ile ilgili aklınıza gelebilecek birçok soru var. Bu nedenle doğum kontrol hapı alıp almama konusunda neler yapmanız gerektiğine dair hiçbir çekinceniz olmadan iyi Polikistikover sendromunda hastanın vücudunda birçok hormonsal sorunlara neden olabilir. Belirtiler ilk başta seyrek olarak hissedilebilir. Ayrıca aşağıdaki belirtilerin biri ve birkaçı birlikte görülebilir. Depresyon hali. Ayrıca İnsülin artışı mevcut olan kadınlarda şeker hastalığı riskini arttırmaktadır. Bu7 gün ara süresince başka korunma yöntemine gerek yok, hapın koruma etkisi bu arada devam eder. Antibiyotikler hapın koruma etkisi açısından etki etmez. Doğum kontrol hapı kullanmaya yeni başlayanlar ilk kutuya adetin ilk günü başlarlarsa ilk ay da koruma sağlar ve ek yönteme gerek kalmaz. Ancak sonraki günlerde L8VQW9. Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri Nelerdir?Kistin İyi Huylu Olup Olmaması Nasıl Anlaşılır?Yumurtalık Kisti Hamilelik İçin Bir Engel Teşkil Eder mi?Yumurtalık Kisti Nasıl Tedavi Edilir? Çoğu kadının muzdarip olduğu konulardan biri de yumurtalık kistleridir. Bunlar içi sıvılarla dolu küçük kistlerdir. Yaklaşık olarak 30-40 cm boyutlarında irili ufaklı olabilmektedirler. Yumurtalık Kistlerinin Belirtileri Nelerdir? Bu kistler başlıca olarak; kasıkta ağrı, adet dönemlerinde yoğun ağrı, cinsel ilişki esnasında ağrı şeklinde kendini gösterir. Ancak bu kistler ezilirse ya da patlarsa; baş dönmesi, şiddetli bulantı veya kusma, karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Kistin İyi Huylu Olup Olmaması Nasıl Anlaşılır? Bunun kanısı doktor muayenesi ile ve ultrason testi ile yapılır. Bazı kadınlarda ise kan değerlerine bakılır. Kan değerlerinde, CA-125 gibi değerler yüksek bulunur ise bu tümör belirtisi olabilmektedir. Böyle durumlarda çok az da olsa hastalardan MR’a başvurulması istenir. Ultrason muayenesinde bu kistlerin 10 cm’den daha iri olması, kist yüzeyinde değişiklikler bozukluklar olması, etrafındaki başka dokulara yapışık durması gibi durumlar, tehlike arz edebilecek durumlardandır. Yumurtalık Kisti Hamilelik İçin Bir Engel Teşkil Eder mi? Genel olarak yumurtalık kisti kadınlar için olumsuz bir durum teşkil etmezler. Bu durum anne adayları için de geçerlidir. Kistler kronik haldeyken, anne adayında hali hazırda bir kist varken hamile kalmak olağandır. Fakat nadiren görülebilen çikolata kistleri, hamileliğe engel teşkil edebilecek özelliklere sahiptir. Bu özellik çikolata kistlerinin diğer dokulara yapışık olabilmesidir, bu da sorun yaratabilmektedir. Yumurtalık Kisti Nasıl Tedavi Edilir? Kadınlarda ve anne adaylarında çoğunlukla rastlanan ve yaşanan, over kist adı verilen kisttir. Bu kistler tehlikesiz olup genel olarak kendi kendilerine geçerler ve kaybolmaktadırlar. Çok az bir ihtimalle de olsa tedavisi gerekebilir. Ancak bu kistler şayet geçmez ya da büyüme gösterirse ameliyatla alınması, tedavi edilmesi gerekebilir. Bu kistlerin boyutu 5-6 cm’den küçük ise çoğunlukla birkaç hafta içinde kendiliğinden yok olur. Doktor tedavisi ile alınan doğum kontrol hapı sayesinde bu kistleri yok olabilmektedir. Bu tedaviye rağmen yok olmayan kistler tıbbi ve cerrahi müdahaleler ile alınmaktadır. Kistlerinizin takibi konusuna her zaman özen göstermelisiniz. Çoğu kistler zararsız olsa da 6 ayda bir doktorunuza muayene ettirmenizde fayda vardır. Kistlere belirtilen şikayetlerin eşlik etmesi durumunda yine doktorunuza başvurma konusunda gecikmemeniz sizin ve bebeğiniz açısından faydalı olacaktır. NASIL HAMİLE KALINIR? HAMİLE KALMA ÖNERİLERİ konulu makalemizi okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın! NASIL HAMİLE KALINIR? HAMİLE KALMA ÖNERİLERİ Uzman kadromuz ve deneyimli editörlerimiz ile anne, babalara ve bebeğin yakınında olan herkese sorularının tüm cevaplarını vermek için 2001 yılından beri buradayız. Doğum kontrol hapı nedir?Doğum kontrol hapı, gebelik oluşmasını engellemeye yönelik hormon içeren ilaçlardır. Doğal kadınlık hormonları olan östrojen ve progesteronun sentetik formlarını içerirler. Yumurtlamayı durdurarak ve rahim ağzından rahim içine sperm geçişini önleyerek gebeliği önlerler. İlaç bırakıldığı ilk ay ise her şey eski haline döner ve hamilelik şansı tekrar başlar. Çoğu doğum kontrol hapı bu iki hormonu da içerir ve bu nedenle “kombine oral kontraseptif” olarak kontrol hapı nasıl kullanılır?Doğum kontrol hapı kutuları genellikle 21 tane hap içerir. Kutuya adetin ilk günü ilk 2-3 günü içinde de başlanabilir ve her gün aynı saatlerde bir tane alınarak kutu bitene kadar devam edilir. Kutu bittikten sonra veya bazen bitmeye yakın kanamanız başlayacaktır. Bu kanama genellikle normalden az olabilir. Kutu bittikten sonra 7 gün ara verilir. Kanamanız devam etse dahi 7 gün aradan sonra yeni kutuya başlanır. Bu sistem hiç bozmadan devam edilmelidir 21 gün hap, 7 gün ara; 21 gün hap, 7 gün ara şeklinde olmalıdır. Piyasada yeni nesil 28 tane içerenleri de bulunmaktadır. Bu kutular ise aralıksız kullanılır. Kutu biter, yeni kutuya başlanır. Beklenen kanama kutunun son haplarını kullanırken olacaktır. Haplar doğru şekilde kullanıldığında ilk kutudan itibaren korumaya başlarlar. Yalnızca kullanmaya başlanılan ilk günlerde ek bir korunma yöntemi kullanmak gerekir. 7 gün yeterli kontrol haplarının avantajları ve dezavantajları nelerdir?Gebelikten 7 gün 24 saat korurlar, birçok doğum kontrol yöntemine göre daha iyi korunma sağlarlar. Adeti düzenlerler, tamamen geri dönüşümlü etkileri vardır. Bu sayede hapı bıraktıktan çok kısa süre sonra adet düzeniniz eski haline döner ve gebelik planlanabilir. Bazı durumlar için koruyucu ve tedavi edici etkileri de vardır. Akne, dış gebelik, kemiklerde zayıflama, endometrium ve over kanseri, anemi, ağrılı adet görme, aşırı adet kanaması gibi durumlarda faydalı ve koruyucu etkileri mevcuttur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumazlar, dolayısıyla bu enfeksiyonlara karşı korunmada ek olarak kondom kullanmanız gereklidir. Her gün aynı saatlerde unutulmadan alınması gerekir ve kutu bittikten sonra yeni kutunun hazır bulunması gerekir. Ara vermek, hap atlamak etkilerini azaltabilir. Doğum kontrol hapının, tüylenme artışını önleyici yönde de etkisi vardır. Tüylenme ile giden polikistik over sendromu gibi durumlarda tedavi edici olarak kontrol hapı kullanımının yan etkisi var mıdır?Bulantı, ara kanama, baş ağrısı, cinsel istekte azalma, meme hassasiyeti, duygu-durum değişiklikleri istenmeyen yan etkiler olarak karşımıza çıkabilir. Bu durumlar genellikle birkaç ay içinde düzelir. Doğum kontrol haplarının, ciddi bir risk faktörü pıhtı oluşma riskinde artıştır. Pıhtı oluşması; derin ven trombozu, kalp krizi, inme ve akciğer embolisi ile sonuçlanabilir. Ancak bu risk oldukça düşüktür, bir yıllık kullanımında on bin kadının on tanesinin azında pıhtı oluşumu saptanmaktadır. Bu risk, gebelik sırasında ve doğumdan hemen sonraki pıhtı oluşum riskinizden daha azdır. Pıhtı oluşma riskinizi arttıran durumlar aşırı kilolu olma, yüksek tansiyon, hareketsiz yaşantı sürmek, sigara içmek, ailede damar tıkanıklığı ve pıhtı öyküsü var ise doktor kontrolünde kullanıp kullanmayacağınıza karar vermek gerekir. Ayrıca, doğum kontrol haplarının kısırlık yapıcı, kalıcı bir etkisi kesinlikle bulunmamaktadır. Hapı kullanmayı bıraktıktan sonraki 1-2 ay içinde adetler eski haline döner ve gebelik kontrol hapları genç kızlarda kullanılır mı?Çeşitli nedenlerden dolayı genç kızlarda tedavi edici ve koruyucu etkisinden dolayı doğum kontrol hapı kontrol hapı kullanımı kilo aldırır mı?Doğum kontrol hapları ilk çıktığı zamanlarda içerdikleri hormon dozları oldukça yüksekti, içeriğindeki bazı hormonların iştah açıcı ve su tutucu etkisi bulunduğundan dolayı hem iştah açarak hem de su tutup ödeme neden olarak kilo artışına sebep olabilmekteydiler. Ancak günümüzde kullanılan yeni nesil doğum kontrol haplarının içerdiği hormon miktarı çok düşüktür, bu nedenle böyle bir etki göstermeleri düşük kontrol hapının yararları nelerdir?Yumurtalık kanserini azaltır. Bu azalma 5 yıl kullanmış olanlarda yüzde 20, 15 yıl kullanmış olanlarda yüzde 50’dir. Rahim kanserini azaltır, kanama düzensizliklerini tedavi eder, adetleri düzene sokar, fazla miktarda adet kanamasını azaltır, kansızlığı önler, ağrılı adet görmeyi azaltır; kronik pelvik ağrıyı azaltır, yumurtalık kistlerini azaltır, meme hastalıklarını azaltır, kemik yapısını güçlendirir, kalın bağırsak kanserini azaltır. Giriş Tarihi 1447 Son Güncelleme 1447 Doğum kontrol hapı, bebek sahibi olmak istemeyen bireyler için oldukça pratik ve yüksek koruyuculuğa sahip bir doğum kontrol yöntemi olmaktadır. Günlük olarak kullanılan doğum kontrol hapları, beklenmeyen gebeliklerin önüne geçmektedir. Bu haplar, düzenli kullanım halinde gebeliğe karşı %99 koruyuculuk sağlamaktadır. Doğum kontrol haplarının kullanımı 1960'lı yılların başına kadar dayanmakta ve günümüz dünyasında yaklaşık 200 milyon kadın tarafından tercih edilmektedir. DOĞUM KONTROL HAPI NASIL KULLANILIR? Dünyada birçok farklı doğum kontrol hapı çeşidi bulunmaktadır ve farklı doğum kontrol haplarının farklı kullanım şekilleri vardır. Günümüzde en fazla kullanılan doğum kontrol hapları 28 günlük menstural sürece uygun olarak tasarlanmış doğum kontrol haplarıdır. Bu hapların bir kutusunda 21 veya 28 adet hap bulunur. İlaç, kullanılmaya başlandığı andan itibaren ara vermeden kutudaki bütün tabletler bitene kadar her gün aynı saatte alınmalıdır. Doğum kontrol haplarının kutusunda 21 tane ilaç varsa kutu bittikten sonra yeni kutuya başlamadan ara verilmelidir. Bunun sebebi menstural döngünün düzgün bir şekilde tamamlanmasıdır. Bu ara sırasında vücutta menstural kanama gerçekleşecek ve sürecin bitmesinin ardından vücut olağan rutinine dönecektir. Menstural kanamanın sonlanmasının ardından ilaç kullanımına tekrar başlanması gerekmektedir. Eğer kutuda 28 tane ilaç varsa yeni kutuya başlarken ara verilmesine gerek yoktur çünkü kutudaki son 7 ilaç aslında vitamin ya da demir takviyesi bulundurur ve bu durum menstural döngünün rahat bir şekilde ilerlemesinin önüne geçmeyecektir. Doğum kontrol hapının kullanımına başlamadan önce bir uzmana danışmalı ve gerekli tetkikleri yaptırarak bu doğum kontrol yönteminin size uygun olup olmadığını öğrenmelisiniz. DOĞUM KONTROL HAPININ ETKİSİ NE ZAMAN BAŞLAR? Doğum kontrol hapları, ortalama 28 gün süren menstural döngüye uygun olarak tasarlanmıştır ancak her kadının vücut ve hormon dengesi birbirinden farklı olmaktadır. Bu durum da doğum kontrol haplarının her kullanıcıda hormon dengesini düzenleyebilmek ve etkisini tam gösterebilmek için farklı bir zaman dilimine ihtiyaç duyacağı anlamına gelmektedir. Normal olarak doğum kontrol haplarının etkisi kullanılmaya başladığı gün başlamaktadır ancak hormon dengesinin düzenleme süreci ve vücudun rutin dengesi göz önünde bulundurulduğu zaman ilk 28 günlük süreçte dikkatli olunması gerektiği ve ek korunma yöntemlerinin de aynı zamanda kullanılması gerektiği uzmanlar tarafından söylenmektedir. DOĞUM KONTROL HAPI İLİŞKİDEN NE KADAR ÖNCE ALINMALI? Doğum kontrol hapları son derece yüksek koruyuculuk sağlayan doğum kontrol yöntemlerinin başında gelmektedir ancak her kadının hormon dengesi farklı olduğu için ilk bir ay tehlikeli süreç olarak değerlendirilmektedir. Eğer doğum kontrol hapını kullanmaya başlayalı bir ay olmadıysa cinsel ilişki sırasında ek korunma yöntemleri de kullanılmalıdır. İLK KEZ DOĞUM KONTROL HAPI KULLANIMI Doğum kontrol hapını ilk kez kullanıyorsanız bilmeniz ve dikkat etmeniz gereken birkaç unsur bulunmaktadır. Öncelik doğum kontrol hapının ilk kutusundaki ilk tableti menstural kanamanın başladığı ilk gün almanız tavsiye edilmektedir. Bu ilk hapı en geç ise kanamanın 5. günü alabilirsiniz. Doğum kontrol koruyuculuğu düzenli kullanım halinde ilk günden başlayacaktır. Doğum kontrol haplarının bir kutusunda 21 ya da 28 hap bulunur. Eğer kutuda 21 hap varsa hapların bittiği 21. gün haplara ara vermeli ve menstural döngünüzün gerçekleşmesini beklemelisiniz. Kanamanın bitmesinin ardından tekrar hap kullanımına başlamalısınız. Eğer kutuda 28 hap varsa kutu biter bitmez yeni kutuya başlamalısınız. Böylece menstural döngünüz bozulmayacaktır. ADET DÜZENSİZLİĞİ İÇİN DOĞUM KONTROL HAPI Doğum kontrol hapları, belli durumlarda doktorunuz uygun görürse adet düzensizliğini tedavi edebilmek adına verilebilmektedir. Doğum kontrol hapları kist oluşumunu engellediği ve kistlerin boyutunu küçülttüğü için özellikle polikistik over sendromu ve hormon düzensizliği gibi problemlere sahip hastalarda kullanılmaktadır. Doğum kontrol hapları genel olarak kombine doğum kontrol hapları ve sadece progestajen içeren doğum kontrol hapları POP, minihap olmak üzere ikiye ayrılır. Temelde ovülasyonu inhibe ederek kontraseptif etki gösterirler. Progestin progesteron fraksiyonu primerolarak luteinizan hormon’u, estrogenöstrojen fraksiyonu ise folikül stimülan hormon’u baskılayarak dominant folikül gelişmesini engeller. Yine progestin progesteron etkisine bağlı olarak endometriyal glandlarda atrofi olur ek olarak sentetik servikal mukusu, tubuler fonksiyonu ve endometriyumu da etkilerler. Servikal mukusun vizközleşmesiyle sperm transportunu bloke eder, fallop kanallarının sekresyon ve peristaltizmini etkileyerek ovum ve sperm transportunu güçleştirir ve endometriyal atrofi ile implantasyonu engellerler. Kombine doğum kontrol hapları bırakıldıktan sonra doğurganlık olumsuz olarak etkilenmez. Bırakıldıktan sonraki gebelik oranları 6 ay içinde %83, 1 yıl içinde %94 olarak saptanmıştır. Sağlıklı olan ve kontrasepsiyon isteyen tüm kadınlar nullipar veya multipar, menarştan menopoza dek her yaşta kombine doğum kontrol haplarıi kullanabilirler 8.Acil oral kontrasepsiyon korunmasız yada kontrasepsiyonun başarısız olduğu bir cinsel ilişkiden sonra, gebelik başlamadan uygulanan kontrasepsiyon yöntemidir. Kombine doğum kontrol hapları veya minihapların yüksek dozla uygulanmasıyla gerçekleştirilir 9,10. Acil hormonal kontrasepsiyon her bir hastadaki etki mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Ovülasyondan önce alındığında ovülasyonu engelleyebilmektedirler, ayrıca ovumun sperm tarafından döllenmesini, döllenen yumurtanın uterusa yerleşmesini de engelleyebilirler. Oluşmuş olan gebelik üzerinde bir etki gösterilmemiştir. Yüksek doz doğum kontrol haplarıyla yapılan çalışmalar gebelik erken döneminde kısa süreli kullanımın anne ve fetüse bir zarar vermediğini göstermiştir. Bulunan kanıtlar acil kontrasepsiyonun ektopik gebelik riskini yükseltmek yerine genel olarak gebeliği engelleyerek ektopik gebelik riskini düşürdüğü ya da aynı düzeyde olduğu yönündedir 11. Özellikle testesteron derive progestinler ,androjen reseptörlerine bağlanarak residuel andojenik aktivite gösterebilirler ancak yeni progestinler androjenik aktivitenin düşük olması nedeniyle karbonhidrat metabolizması üstün etkileri ihmal edilemeyecek kadar düşüktür ,ve bu azalmış androjenik aktivite SHBG de artışa buna bağlı olarak da serbest testesteron konsantrasyonunda daha fazla azalmaya neden olur böylelikle akne ve hirsutism tdavisi açısından da daha fazla kl,n,k değere sahip olur ayrıca azalmış androjenik aktiviteden dolayı lipid profilinin de olumsuz etkilenmeyeceği DIŞI YARARLARIDisfonksiyonel uterin kanama ,menoraji,dismenore ,premenstural sendrom ,endometriosis,hiperandrojenism,akne,hirsutism,kanser riskinde azalma over,endometrium ,kolon ca ,demir eksikliği anemisi,benign meme kistlerinde azalma,perimenopozal vazomotor semptomlarda azalma ,PID ve ektopik gebelik görülme riskinde ETKİ Bulantı kusma memelerde hassasiyet en erken görülen yan etkileri olup birkaç ay içinde kanamasıdoğum kontrol haplarının en sık görülen yan azalması arasında ilişki doz E2 içeren kontraseptiflerde daha sık görülür. Kırılma kanaması görüldüğü zaman ilacı değiştirmeden önce 3 ay beklemek 20 mikrogram estrojen içeren rejimlerde istenmeyen bir yan etki olabilir ,30-35 mikrograma geçmek gerekirİlaç etkileşimi phenobarbital,phenytoin ve rifampin gibi KC enzim aktivitesi artıran ilaçlar kontraseftiflerin metabolizmasını doz kontraseptifler akne üzerinde iyileştirici etkisi kisti Düşük doz preperatlarda over kistine karşı koruma yok denecek kadar azdırDoğum kontrol haplarıin sistemik etkileri,Kardiyovasküler SistemTromboz arteriyel vce ve venöz tromboemboli olarak iki kategoriye ayrılır .Venöz tromboemboli derin ven trombozunu ve pulmoner emboliyi ,arterial tromboz ise akut myokard infarktüsü ve inmeyi kapsar ,bu hastalıklarda asıl risk faktörü sigara hipertansiyon diabet ve obezitedir ve arteriyal tromboz için risk faktörüdür lakin obezite her ikisi için de risk tromboemboliVenöz tromboz estrojenin etkisidir ,yeni kullanıcılar için söz konusudru ve ilaç bırakıldıktan 3 ay sonra risk yok olur .risk düzeyi östrojen dozu ile alakalıdır ,Sigara içme arteriyel tromboz riskinde ek artışa neden olur ,venöz tromboemboli riski üzerinde etkisi yoktur ,Farmakolojik estrojen pıhtılaşma faktörlerinin üretimini artırır,progestinlerin pıhtılaşma faktörleri üzerine anlamlı etkisi yoktur ,arteriyel tromboz riski üzerinde sigaranın additif etkisi vardır .Hipertansiyon OKS kullanıcılarında inme açısından çok önemli bir risk doz etinil estradiol içeren OKS ler sağlıklı sigara içmeyen kadınlarda yaştan bağımsız olarak miyokard infarktüsü veya inme riskini arttırmaz ,Bir hastanın yakın aile bireylerinde veya kendinde geçirilmiş tromboemboli epizodu varsa koagülasyon sisteminde altta yatan anomalinin araştırılması infarktüsü ve inmeYüksek doz estrojen içeren koklar ile inme arasında yakıb ilişki olmasına rağmen estrojen dozunun azalması ile beraber bur isk de oldukça çalışmalar göstermiştir ki MI gelişimindeki mekanşizma aterosklerotik plaklardan çok trombotik mekanizmalarla kullanımı karaciğerle ilgili tek kontrendikasyonu akut veya kronik kolestatik karaciğer ce geçirilmiş hepatit Pkslerle alevlenmez ,Kanser riskiEn az 12 ay kullanım endometriyal kanser gelişimini % 50 azaltır ,ve en yüksek oranda koruyucu etki ,epitelyal over kanseri gelişim riski OKS kullananlarda kullanmayanlara göre %40 YORUMUHer ay sağlıklı bir bayanda yumurtlama olmaktadır bu bayanın psikolojik ve fizyolojik döngüsü için şarttır ,her ay üretmek demektir bilinçaltı için yeni bir yumurta yeni bir iş yeni bir ilişki gibi, kadın olduğunun ispatıdır bilinçaltına bu sinyaller gider,,kanımca OKS ler düzenli sikluslarda korunma amaçlı kullanırken hasstanın bazal psikolojik değerlendirilmesi yapılmalı ve dikkatli olunmalıdır,dengeyi düzeni bozmamak gerekir , polikistik hastalarda overde östrojenik ve androjenik mikroçevre hakimdir bu kadınlığın reddidir erkeksileşiyor kadınlıktan vazgeçiyor bu hastalar nedeni bulmak lazım ,bazen düzenli OKS kullanımı sonrası adet düzeni geri geliyor bu hastalarda OKS nin progesteron baskınlığı östrojenik mikroçevreyi nötürlüyor ,keza endometriozis de de östrojenik mikroçevre hakim,kanımca bu 2 hasatalıkta sadece progesteron içeren tedavi modaliteleri geliştirilebilir ,zaten estrojen sistemde metabolik yollak ve deriveleri farklı olsa da mevcut ,perimenapoz hastalarında kombine preperatlardan doğal siklusu taklit edenler seçilmeli peki hangi hastada seçelim menapoza girmekten korkan hastada seçmeli hasta menapoza girmek istiyorsa doğal sürecine bırakılmalı ,dismenorede kanımca dalgalı bu hastalıkların kaynağının bilinçaltı temellerini bulmadan yapacağımız medikal tedavilerin başarı şansı düşecektir,Bütün hastalıkların temelinde korku yatar ,tüm kanserlerin %90-95 nedeni çevreseldir peki ozaman niye bazı aileler kansere daha çok yatkındır ,çünkü kanser koduyla doğar çocuk ve 0-6 yaş döneminde yani bilinçaltı korkuların oluştuğu yaş aralığında aile tarafından bizim ailede kanser var bilinci ekilir , ve biz hiç farkında bile olmadan o kansere özel çevresel etkenlere mağruz bırakırız kendimizi ,bu tez ilginçtir polikistik over ve endometriozis için de aynı ailesel kodlar geçerlidir ,yani kadınlığın reddi olan ,erkek egemen toplumlarda daha çok görülmektedir ,yumurtlamak doğurmaktan kadın olmaktan vazgeçer çünki çocuk yaşta kadınların ezildiğini görmüştür beyinden öyle sinyaller salgılanacak hormonal denge öyle bozulacak ki biz bile çoğu zaman genetik mi çevresel mi anlayamayacağız ve idiyopatik diyerek işin içinden çıkacağız ,tedavi şemalarına başlamadan önce hastanın korku hikayesini almak gerekir , hangi preperatı seçersek seçelim korkan hastada işlerin yolunda gitmeme olasılığı fazladır .Hekim hastaya korkunca ne olur ? gibi basit sorular sorarak korkuyu bulup rahatlatıp sonra preperat seçimine gitmeli ayrıca çok önemli bir nokta komplikasyondan korkan hasta da OKS den uzak durmak gerekir ,korku negatif duadır yani korktuğun başına gelir cümlesi gibi, baktınız hasta çok kaygılı düşük yüzdeleri verdiniz halen rahat değil OKS kullanmayın lütfen ,aile hikayesini sorgulayın çünki inme emboli gibi kodlar ekilmiş aile ağacında kişi de korku varsa bakın burası önemli inmeden korkan da inme olacak ,korkmuyorsa ailede varsa bile kullanabilirsiniz NE, Medical History of Contraception, Williams & Wilkins, Baltimore, H, Obstetric & Gynecologic Milestones Illustrated, The Parthenon Publishing Group, New York, 1996Lungren SS, A case of cesarean section twice successfully performed on the same patient, with remarks on the time, indications, and details of the operation, Am J Obstet 1478, for Disease Control and Prevention, Surgical sterilization surveillance tubal sterilization 1976–1978, Report No. J, Barbieri R, Gargiulo A. Yen & Jaffe’s Reproductive Endocrinology 8th Edition. Elsevier 16th February G, The Control of Fertility, Academic Press, New York, L, Glass R, Kase N. Clinical Gynecologic Endocrinology And Infertility 8th Edition. Lippincott Williams&Wilkins, C, Tıraş B, Gökmen O, Dilbaz B, Yeniel Ö. Oral Kontrasepsiyon Kılavuzu. İstanbul, Cortex iletişim, Consortium for Emergency Contraception. Emergency Contraceptive Pills Medical and Service Delivery Guidelines. Second Edition College of Obstetricians and Gynecologists ACOG. Emergency contraception. ACOG Practice Bulletin 2010 no. 112 Department of Health and Human Services, Food and Drug Administration. Prescription drug products; certain combined oral contraceptives for use as postcoital emergency contraception. Fed Regist 1997;628610-8612. Doğum kontrol yöntemleri istenmeyen gebeliklerin oluşumunu engellemek için uygulanan yöntemlerdir. Yapılan çalışmalarda gebeliklerin %49’unun istenmeyen gebelikler olduğu gebeliklerin %40’ı herhangi bir korunma yöntemi kullanmayan çiftlerde, %60’ı ise korunma yöntemi kullanan çiftlerde görülmektedir. İstenmeyen gebelik ve kürtaj oranını azaltmak için doğum kontrol yöntemlerini, doğru uygulamak çok yazıda kadına ait doğum kontrol yöntemleri ve erkek doğum kontrol yöntemleri dahil tüm korunma yöntemlerinin etki mekanizmaları, koruyuculuk oranları, yan etkileri hakkında bilgilere Korunma Yöntemleri Neden Kullanılır?Gebelikten Korunma Yöntemleri Nelerdir?Doğal Korunma YöntemleriGeri Çekilme Yöntemi Koitus İnterraptusVajinal Duş Post Koital DuşEmzirme Gebelikten Ne Kadar Korur?Takvim MetoduBariyer MetodlarıErkek Kondomu PrezervatifKadın KondomuVajinal DiyaframServikal Rahim Ağzı BaşlıkSpermisidler Sperm Öldürücü MaddelerHormonal Korunma YöntemleriDoğum Kontrol HaplarıKombine Doğum Kontrol Hapları Nasıl Korur?Doğum Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?Doğum Kontrol Hapları Ne Zaman Korumaya Başlar?Doğum Kontrol Hapı Unutulursa Ne Yapmalı?Doğum Kontrol Haplarının Yan EtkileriDoğum Kontrol Haplarının Zararı Var mı?Doğum Kontrol Hapları Ne İşe Yarar?Kimler Doğum Kontrol Hapı Kullanamaz?Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri ve İsimleri Nelerdir?Sadece Progestin İçeren Minipiller Mini HaplarDeri altı İmplantları İmplanon, NorplantDoğum Kontrol İğneleri Depo Medroksi Progesteron AsetatRahim İçi Araç Spiral, RİARİA Nasıl Hamilelikten Korur?Spiral Ne Zaman Takılır?Spiral Nasıl Takılır?Kimler Spiral Taktırabilir?Spiral Çeşitleri Nelerdir?Bakırlı SpiralHormonlu Spiral MirenaBoncuklu Spiral GynefixSpiralin Kaydığı Nasıl Anlaşılır?RİA ile Hamile Kalanlar Ne Yapmalı?Doğumdan Sonra Spiral Ne Zaman Takılır?Kalıcı Korunma YöntemleriVazektomi Erkekte Tüplerin BağlanmasıBilateral Tüp Ligasyonu Kadında Tüplerin BağlanmasıAcil KontrasepsiyonErtesi Gün HapıAcil Spiral Takılmasıİlişkiden Sonra Hamile Kalmamak İçin Ne Yapılmalı?Emzirme Döneminde Hangi Korunma Yöntemleri Kullanılır?Erkek Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?En İyi ve Sağlıklı Doğum Kontrol Yöntemi Nedir?Türkiye’de En Çok Kullanılan Doğum Kontrol Yöntemleri Hangisidir?Gebelikten Korunma Yöntemleri Neden Kullanılır?Doğum kontrol yöntemleri hiç hamile kalmamak için veya çocuklar arasında ara vermek için kullanılır. Bazıları da şiddetli diyabet ve kalp hastalığı gibi sistemik hastalıkların gebelikte ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerinden uzak durmak için çocuk kategorisi D ve X olan ilaçları kullanırken de hamile kalmamak için de doğum kontrol yöntemleri kullanılır. Çünkü bu ilaçlar bebekte doğuştan bazı sakatlıklara neden olabilir. Doğum kontrol yöntemlerinin kullanılması kadını kürtaj ve risklerinden de Korunma Yöntemleri Nelerdir?Gebelikten korunma yöntemleri şunlardırGeçici doğum kontrol yöntemleriBariyer yöntemiHormonal yöntemDoğum kontrol haplarıDeri altı implantlarDoğum kontrol iğneleriRahim içi araçBakırlı spiralHormonlu spiralBoncuklu spiralKalıcı doğum kontrol yöntemleri Kadında tüplerin bağlanmasıErkekte tüplerin bağlanmasıDoğal Korunma YöntemleriÖncelikle doğal korunma yöntemlerinin gebelikten koruma oranının çok düşük olduğunu bilmeniz gerekir. Geleneksel doğum kontrol yöntemleri Çekilme Yöntemi Koitus İnterraptusEn eski ve geleneksel doğum kontrol yöntemlerinden biri olan geri çekme metodunun güvenilirliği çok düşüktür. Geri çekilme yönteminde erkek boşalmadan önce vajinadan çıkar ve dışarı boşalır. Ancak erkek boşalmadan önce, zevk sıvısında sperm olabilir. Ya da erkek vajina dışına boşalsa bile, vajinaya yakın bölgedeki spermler hareket ederek vajene ulaşabilir. Böylelikle gebelik oluşabilir. Bakire hastaların gebe kalması da bu şekilde Duş Post Koital DuşSaf su, sirke ve buna benzer birçok ürün vajinal duş olarak kullanılmaktadır. Teorik olarak ilişki sonrası duş spermi vajina dışına atabilir. Ancak ejekulasyondan boşalma 90 saniye sonra spermler rahim ağzına ulaşır. Bu nedenle bu korunma metodu etkin ve güvenli Gebelikten Ne Kadar Korur?Yeni doğum yapmış bir kadında süt gebelikten korur. Ancak bunun belli bir süresi vardır. Emzirmenin ilk 6 ayı yumurtlama olmadığı için süt korur ve gebelik olmaz. Özellikle sadece anne sütü ile bebeğini besleyenlerde ilk 3 ay emzirme kesin gebelikten korur. Ancak ek gıda veriliyorsa emzirme sadece 3 hafta nedenle, doğumdan sonra emzirme yoksa veya mama ile bebek besleniyorsa, kadın adet görmese bile hamile kalabilir. Ancak sadece anne sütü veriyorsa, emzirme 3 ay kesin olarak hamilelikten sonraki ilk 6 ay anne sütünün gebelikten koruduğu düşünülse de çoğu doktor doğumdan 3 ay sonra uygun korunma yönteminin uygulanmasını MetoduEskiden beri kadının adetin belli günlerinde doğurgan olduğu bilinmektedir. Takvim metodu ile korunmada yumurtlama döneminde cinsel ilişkiden uzak durma yöntemi uygulanır. Yumurtlama gününden 2-3 gün öncesi ve 2-3 gün sonrası dönemde cinsel ilişkiye yöntemi ile korunmada, son 2-3 aylık adet günleri baz alınarak tahmini yumurtlama zamanı hesaplanır. Düzenli adet gören bir kadında ovulasyon günü beklenen adet tarihinden 14 gün öncesidir. Ovulasyon gününden 2-3 gün öncesi ve sonrası dönemde ilişkiye girilmemesi gebelikten takvim metodunun en önemli dezavantajı tam yumurtlama gününün hesaplanamamasıdır. Yumurtlama beklenen tarihten erken veya geç olduğunda gebelik oluşabilir. Takvim yöntemi ile korunan 100 kadından 35’i 1 yıl içinde istemeden gebe kalır. Bu nedenle bu yöntem güvenilirliği ve etkinliği düşük olan doğum kontrol MetodlarıDoğum kontrol yöntemlerinden biri de bariyer metodlarıdır. Bariyer metodları hem kadın için hem de erkek için Kondomu PrezervatifEn sık kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biri de erkeğin kondom prezervatif kullanmasıdır. Kondom ilişki sırasında semenin vajinaya boşalmasını engelleyen, penisi saran bir kılıftır. Erkek kondomunda en sık kullanılan materyal latekstir. Poliüretan da materyal olarak kılıf için diğer doğum kontrol yöntemlerinden en önemli üstünlüğü cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kondomlar spermisid içererek kondom yırtılması durumunda kısmen gebelikten koruma yırtılması fabrika hatalarından kaynaklı 3/1000 veya kullanım hatası nedeniyle olabilir. Prezervatif ile korunanlarda gebe kalma riski %25 civarındadır. Yani her 4 kadından 1’i kılıf kullanılmasına rağmen hamile yüksek bir korunma oranı isteniyorsa kondomla birlikte vajinal jel veya köpük kullanılabilir. Bu kombinasyon mekanik veya teknik sebeplerle oluşan kondom hatalarını en aza KondomuKadın kondomu her bir ucunda birer halka bulunduran, ince poliüretan materyalden yapılmıştır. Halkalardan biri vajenin derinliklerine yerleştirilir, diğer halka vajinanın hemen girişine introitus kondomunun avantajı kadının kontrolünde olması ve bazı cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumasıdır. Dezavantajı ise boyutunun büyük olması ve pahalı kondomu doğru kullanıldığında başarısızlık oranı %2 DiyaframVajinal diyafram vajina ile rahim ağzı arasına yerleştirilen bir bariyer korunma yöntemidir. Diyafram, spermlerin rahim ağzından içeri girmesine engel olur, böylelikle hamilelikten korur. Diyaframın değişik çapta olanları vardır. Kadın için en uygun boyut doktor tarafından muayene ile yerleştirilirken kontraseptif bir jel veya krem kullanılmalıdır. Bu jel diyafram yerleştirilirken sürüldükten sonra, bir de etrafına sürülmelidir. Aksi takdirde etkili olmaz. Bu jel kaygan olduğu için diyaframın da kolay yerleştirilmesini diyafram ilişkiden 6 saat öncesine kadar yerleştirilebilir ve ilişkiden 6-24 saat kadar sonra dezavantajı kullanımının zor olması ve eğitim gerektirmesidir. Ayrıca ilişki olacağını tahmin ederek uygun zamanda yerleştirilmesi gerekliliği de bir alıp verme ve doğumlar uygun diyafram çapını değiştirebilir. Bu değişiklikler olduğunda kadın için en uygun diyafram çapı, vajinal muayene ile tekrar kullanıldığında bile diyaframla gebe kalma riski %6’ Rahim Ağzı BaşlıkServikal başlık, küçük kubbe şeklindedir ve diyafram gibi rahim ağzına yerleştirilir. Emme kuvveti ile yerinde durur. Spermlerin rahim ağzından geçmesini engellemek için doğru yere rahim ağzı boyutları değişkenlik gösterir. Bu nedenle her kadına uygun boyutta servikal başlık belirlemek zor olabilir. Bu da yöntemin pratik kullanımını kısıtlamaktadır. Ayrıca kadınlar kendi rahim ağzını hissetmekte zorlanabilir ve doğru yerleştiremeyebilir. Bu nedenle servikal başlığın kullanımı diyaframa göre daha başlık en fazla 1 gün yerinde bırakılabilir. 1 günden fazla vajende kaldığında kötü kokulu akıntıya neden olur. Ancak her ilişkiden önce yerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Servikal başlığın koruyuculuğu diyaframla Sperm Öldürücü MaddelerSpermisidler; jel, krem, fitil, sünger veya köpük şeklinde olabilir. Spermisidlerin spermi öldürücü etkileri yanında rahim ağzından geçişini engelleyen bariyer etkileri de vardır. Spermisidlerin çoğu içerik olarak uzun zincirli surfaktan Nonoksinol 9 ihtiva tek başına kullanılabileceği gibi, diyafram veya kondomla beraber de kullanılabilir. Bazı spermisidlerin etkisini göstermesi için birkaç dakikaya ihtiyacı vardır. Eğer bu süre beklenmezse yöntem başarısız başarısızlık oranı %15 civarındadır. Spermisidlerin diğer bir dezavantajı ise genital bölgeyi tahriş etmeleridir. Ayrıca spermisidler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan Korunma YöntemleriHormonal doğum kontrol yöntemleri 3 gruba kontrol haplarıEnjektabl progestinler Aylık, 3 aylık doğum kontrol iğneleriDeri altına implante edilen progestinler İmplantlarDoğum Kontrol Haplarıİlk defa 1960 larda piyasa sürülen doğum kontrol hapları, doğum kontrol yöntemlerinde modern bir çağ açmıştır. Doğum kontrol hapları sadece progesteron içeren haplar minipil ve hem östrojen hem progesteron kombine oral kontrasepifler içeren haplar şeklinde ikiye piyasaya sürülen kombine doğum kontrol haplarının içindeki östrojen dozu çok yüksekti. Kanser riskini artırdığı için doğum kontrol haplarının içeriğindeki östrojen ve progesteron dozu son 10 yılda 3-4 kat azaltıldı. Böylece kanser riskini artırmadan etkili bir korunma sağlaması amaçlandı. Ayrıca ödem, tüylenme yapan progesteron içeriği de yeni nesil doğum kontrol hapları kilo artışı, ödem, tüylenmeye neden olmamaktadır. Hatta tam tersi polikistik over sendromu tedavisinde tüylenme, sivilcelenme akne ve adet düzensizliğini tedavi etmek için doğum kontrol hapları Doğum Kontrol Hapları Nasıl Korur?Doğum kontrol hapları şu mekanizmalarla gebelikten FSH ve LH salınımını engelleyerek, yumurta gelişimini ve yumurtlamayı ağzındaki mukus tıkacının yoğunluğunu artırarak spermin geçmesine engel duvarının endometriyum ince kalmasını sağlayarak embriyonun tutunmasını implantasyon Kontrol Hapları Nasıl Kullanılır?Doğum kontrol hapına adetin ilk 5 günü içinde başlanır. Genellikle adetin 1-2. Günü hapa başlanması önerilmektedir. Hap her gün düzenli olarak aynı saatte alınır. 3 saatten fazla gecikme olduğunda koruyuculuğun azalacağı bilgisi hastaya kontrol haplarının bazılarında 21 tablet, bazılarında 28 tablet hap vardır. 21 tablet içeren doğum kontrol hapı şu şekilde kullanılır. Adetin 1. Günü ilaca başlanır ve her gün düzenli olarak aynı saatte alınır. 21 gün hapı içtikten sonra 7 gün ara verilir. 8. Gün yeni kutuya başlanır. Bu şekilde aylarca kullanıma devam son hapı aldıktan 3-5 gün sonra adet olur. Ama yeni kutuya başlamak için regle bakmamak gerekir. 21 gün ilaç içtikten sonra 7 gün ara, 8. Gün yeni kutuya başlamak şeklinde doğum kontrol hapı kullanılır Adet olsa da olmasa da bu düzene uyulur.Eğer 28 tabletlik doğum kontrol hapı markası kullanılıyorsa ara vermeye gerek yoktur. 28 gün boyunca her gün düzenli olarak, aynı saatte doğum kontrol hapı içilir. Kutu bittikten sonra hemen yeni kutuya tabletlik doğum kontrol haplarının son 7 günündeki ilacın içinde vitamin vardır. Karışıklık olmaması için son 7 güne plasebo ilaç konmuştur. Bu ilaçların son 7 gününde adet olması kullanıldığı takdirde doğum kontrol hapı ile hamile kalma riski 1/1000 Kontrol Hapları Ne Zaman Korumaya Başlar?Adetin ilk 5 günü içinde doğum kontrol hapına başlanırsa, koruyuculuk hemen o ay başlar. Hap içilmeyen 7 günlük sürede de gebelikten koruma devam eder. Ancak koruyuculuk oranının düşmemesi için ilacın aynı saatte alınması çok kontrol hapı bırakıldıktan sonra koruyuculuk devam etmez, hemen biter. Bazı çalışmalarda yumurtlamanın geri dönmesinin 3-4 ayı bulacağı belirtilse de, ilacı bıraktıktan sonraki ay hemen gebe kalan birçok hasta Kontrol Hapı Unutulursa Ne Yapmalı?Doğum kontrol haplarının kullanımını zorlaştıran en önemli faktör, her gün düzenli alınması gerekliliğidir. Hatta saatlerin bile koruyuculukta önemi vardır. Hapı almakta 3 saatten fazla gecikilirse koruyuculuk doğum kontrol hapını almayı unutmuşsanız, aklınıza geldiğinde hem unuttuğunuz günün hapını, hem de o günkü hapı alın. İlacı normal düzende kullanmaya devam edin, ancak o ay başka bir yöntemle de korunun. Sadece doğum kontrol hapının koruyuculuğuna Kontrol Haplarının Yan EtkileriDoğum kontrol hapı kullananların %10’unda hafif bulantı ve kusma görülebilir. Kullanılmaya başlandıktan sonraki ilk 3 ay kadınların %30’unda ara kanamalara yol açabilir. Eğer hasta bu yan etkileri tolere ederse, ara kanamalar ve bulantı şikayetleri 3 aydan sonra geçecektir. Doğum kontrol hapı kullananların %40’ı ara kanamalar kırılma kanamaları nedeniyle ilacı kontrol hapları adet kanama miktarını ve süresini azaltır. Bu da beklenen bir yan etkidir, endişe etmeye gerek doğum kontrol hapları baş ağrısına neden olabilir veya mevcutta bulunan migreni tetikleyebilir. Bu yan etkiler olduğunda mutlaka doktorunuza haber vermeniz gerekir. Doktorunuz ya ilacı değiştirecek ya da hapı Kontrol Haplarının Zararı Var mı?Doğum kontrol haplarının en önemli zararı tromboemboli riskini artırmalarıdır. Bu risk doğum kontrol hapı kullanan her kadında yoktur. Özellikle risk faktörü taşıyan hastalarda aile öyküsü, genetik pıhtılaşma bozukluğu olanlarda emboli riskini artırır. Çünkü doğum kontrol hapları kan pıhtılaşmasını artırır. Eğer kan pıhtılaşmasına yatkınlık varsa venöz tromboemboli ve pulmoner tromboemboli riski çalışmalarda doğum kontrol haplarının kalp krizi miyokard enfarktüsü ve felç inme riskini artırdığı iddia edilse de, bu konu ile ilgili fikir birliğine ulaşılamamıştır. Hipertansiyon, sigara içimi ve ileri yaş 35 yaş üstü gibi risk faktörleri olanların doğum kontrol hapı kullanması sakıncalı olabilir. Bu risk faktörlerini taşımayan kadınlar güvenle doğum kontrol hapı riski eski doğum kontrol haplarında daha yüksekti. Çünkü eski doğum kontrol haplarındaki östrojen dozu daha yüksekti. Ancak yeni doğum kontrol haplarındaki östrojen dozu 3-4 kat düşürüldüğü için emboli riski de yatkınlığı olmayan kadınlarda çok yayınlarda doğum kontrol haplarının meme kanseri ve rahim ağzı kanseri riskini artırabileceği belirtilse de bu durum tam olarak ispat edilememiştir. Ama sonuç olarak doğum kontrol haplarının bu kanserler açısından risk taşımayan kadınlarda kansere yol açmadığı bilimsel olarak kontrol hapı kısırlık yapar mı? Sorusu biz kadın doğum doktorlarına belki de en sık sorulan sorulardan biridir. Doğum kontrol hapları kısırlık yapmaz, hormonları bozmaz. Tam tersi hormonal bozukluğu olan hastalarda hormonların düzenlenmesi için tedavide doğum kontrol hapları tüp bebek tedavisi öncesi hormonları düzenlemesi için ve tüp bebek başarı şansını artırmak için doğum kontrol hapları Kontrol Hapları Ne İşe Yarar?Doğum kontrol haplarının hamilelikten koruma dışında birçok faydası vardır. Doğum kontrol haplarının faydaları şu şekilde düzenlerAdet sancılarını dismenore azaltırTüylenme hirsutizm, kıllanma ve sivilcelenmeyi akne azaltırÖdem söktürür kilo aldırmaz, tam tersi vücuttan su atılımını sağlarEndometriyozis çıkolata kisti tedavisinde kullanılırYumurtalık kisti oluşumunu engellerAşırı adet kanamasını tedavi ederRahim kanseri endometriyum kanseri, yumurtalık kanseri over kanseri ve barsak kanseri riskini azaltırDış gebelik riskini azaltırİyi huylu meme kistlerini fibrokistik hastalık azaltırKemik erimesini engellerRomatoid artriti eklem romatizmasını hafifletirKimler Doğum Kontrol Hapı Kullanamaz?Aşağıdaki özelliklere sahip kadınlar riski nedeniyle doğum kontrol hapı şüphesi olanlarTanı konmamış vajinal kanaması olanlarÖnceden geçirilmiş venöz tromboemboli, kalp krizi veya felç inme öyküsü olanlarSistemik lupus eritamatosis SLE olanlarKontrolsüz diyabet hastalığı şeker hastalığı ve hipertansiyonu olanlar35 yaş üstü, sigara içenlerin doğum kontrol hapı kullanması Kontrol Hapı Çeşitleri ve İsimleri Nelerdir?Piyasada bulunan doğum kontrol hapları reçetesiz olarak eczaneden alınabilir. Sık kullanılan doğum kontrol hapları şunlardır21 tabletlik doğum kontrol hapları Kutular arasında 7 gün ara verilirYasminDrosetilDienilleMicrogynonDiane-35GineraDesolettMyralonReginonMiranovaCybelle28 tabletlik doğum kontrol hapları Kutular arasında ara verilmezYazzDrosperaQlaristaSadece Progestin İçeren Minipiller Mini HaplarNoretindron ve levonogestrel gibi progestin türevlerinin hamilelikten koruduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Mini hap da denilen bu ilaçların içinde östrojen olmadığı için, östrojene bağlı yan etkiler mini haplarda hapların gebelikten nasıl koruduğu tam olarak anlaşılamamış olmakla beraber aşağıdaki mekanizmalarla hamilelikten koruduğu ovulasyon önlerRahim ağzı mukusunun sperm geçirgenliğini azaltırRahim duvarına embriyonun tutunmasını engellerMini piller her gün düzenli olarak, aynı saatte alınmalıdır. Kombine doğum kontrol hapları gibi ara vermeye gerek yoktur. Hap alımındaki 2-3 saatlik gecikme bile koruyuculuğu hapların en önemli yan etkisi ara kanamalardır. Mini haplar, östrojen kullanımının tehlikeli olduğu kadınlar için ideal korunma yöntemlerinden sigara içen 35 yaş üstü kadınlar, emzirenler, migren, hipertansiyonu olan kadınlar için mini haplar güvenli doğum kontrol altı İmplantları İmplanon, NorplantImplanon deri altı implantı 4cm uzunluğunda, 2mm çapında çubuklardır. Bu çubuklar kullanılmayan üst kola deri altına takılır. Bu çubuklar her gün belli miktarda etonogestrel salgılar ve yumurtlamayı engelleyerek gebelikten korur. Ayrıca endometriyumu incelterek embriyonun rahime tutunmasını engeller, rahim ağzındaki mukusu kalınlaştırarak sperm geçişini engeller. İmplanonun koruyuculuğu 3 yıl devam eder. Koruyuculuğu %100’e de cilt altına takılır ve implanon gibi etki eder. Norplantin implanondan farkı, norplant de 6 çubuk vardır, implanon da 1 çubuk vardır. Bu nedenle implanonun takılması norplante göre daha altı implantlarının en önemli yan etkisi ara kanamalar ve kilo almadır. Bu nedenle hasta memnuniyeti çok altı implantlarının diğer bir dezavantajı da çıkarılırken kola kesi yapılması gerekmesidir. Bu faktörler göz önüne alındığında ülkemizde çok tercih edilen doğum kontrol yöntemi Kontrol İğneleri Depo Medroksi Progesteron AsetatDepo Medroksi Progesteron Asetat DMPA progesteron türevi bir doğum kontrol iğnesidir. Doğum kontrol hapları gibi yumurtlamayı baskılayarak, rahim duvarını incelterek ve servikal mukusu kalınlaştırıp sperm geçişine engel olarak hamilelikten korur. Piyasada Depo provera ismiyle bulunan 3 aylık doğum kontrol iğnelerinin, Mesigyna piyasa ismiyle aylık yapılan iğne formu da iğne 3 ayda bir kalçadan veya koldan yapılır. 3 ay boyunca gebelikten garantili koruma sağlar. Başarı oranı çok yüksektir. 3 aylık iğneler adetli iken yapılır ve yapıldığı andan itibaren 3 aylık iğneler korumaya aylık iğnelerin diğer bir faydası ise rahim kanserini endometriyum kanseri %80 azaltmasıdır. Ayrıca dış gebelik riskini ve endometriyozisi kontrol haplarının da benzer etkisi vardır. 3 aylık iğnelerin doğum kontrol haplarına üstünlüğü, her gün alınmasına gerek olmamasıdır. Ancak 3 aylık iğnelerin en önemli zararı kemik erimesine yol açmasıdır. Bu da uzun dönem kullanımını aylık doğum kontrol iğnelerinin diğer bir dezavantajı ise adet düzensizliği ve kilo alımına neden olmasıdır. Bazı çalışmalarda duygu durum bozukluğu ve depresyona neden olduğu da iğneleri kesildikten sonra adet düzensizliği devam edebilir ve yumurtlama 10 ay gibi geç sürede geri gelir. Bunlar da ilaç kullanımını kısıtlayan, hasta memnuniyetini azaltan İçi Araç Spiral, RİAEtkili korunma yöntemlerinden biri de rahim içi araç RİA, halk arasındaki adıyla spiral takılmasıdır. Spiral çeşidine göre 5- 10 yıl arasında hamilelikten korur. Spiralle gebelik riski çok düşüktür. Ama spiralle hamile kalınırsa dış gebelik riski gebe kalanların çoğunda spiral kaymıştır, ancak hasta bunun farkında değildir. Bu nedenle RİA taktıranların düzenli muayene ile siprallerini kontrol ettirmeleri çok önemlidir. Spiral yerindeyken gebe kalma riski 1/1000 Nasıl Hamilelikten Korur?Hormonal doğum kontrol yöntemlerinden farklı olarak spirallerin yumurtlama üzerine etkisi yoktur. Yumurta gelişimi ve ovulasyon normal döngüde gerçekleşir. RİA’nın gebeliği nasıl engellediği tam olarak anlaşılamamış olsa da olası 2 mekanizma üzerinde üzerine toksik etki spermisid etkiEmbriyonun rahim duvarına tutunmasını engellemesiSpiral Ne Zaman Takılır?İster hormonlu spiral, ister bakırlı spiral olsun, spiral adetin 2. veya 3. Günü takılır. Regl iken spiral takılmasının 2 avantajı gebe olmadığından emin olunurAdetli iken rahim ağzı açık olduğu için spiral daha kolay takılır ve hasta daha az ağrı hissederSpiral Nasıl Takılır?Spiral poliklinik şartlarında anesteziye gerek kalmadan kolayca takılabilir. Spiral takılırken adet sancısına benzer bir ağrı hissedilebilir ancak bu dayanılmayacak bir sancı değildir. Ancak hastanın ağrı eşiği çok düşükse anestezi altında uyuyarak da spiral içi araç RİA takılmasında şu basamaklar masada hasta litotomi pozisyonuna alınırSpekülüm ile rahim ağzı görülürRahim ağzı antiseptik bir solüsyonla temizlenirTenekülüm denilen aletle rahim ağzı tutulur, hafif traksiyona alınarak uterusun aksı düzeltilir. Bu hareket spiral takılırken rahimin delinmemesi için çok aksı düzeltildikten sonra RİA rahimin fundusuna tepesine yerleştirilirFazla olan spiralin ipi kesilir. İp çok kısa veya çok uzun kesilmemelidir. Kısa kesilirse ileride spiralin çıkarılması zor olabilir, uzun kesilirse hastanın eline veya eşinin penisine takıldıktan sonra ultrasonla doğru yerde olup olmadığı kontrol ay sonra hasta rahim içi aracın yerinde olup olmadığının kontrolü için kontrole Spiral Taktırabilir?Rahimde yapısal anomali, şekil bozukluğu olanlar, pelvik enfeksiyon şüphesi olanlar ve dış gebelik öyküsü olan kadınlar hariç herkes spiral yapmamışlara spiral takılmaz düşüncesi sadece bizim toplumda olan yanlış bir düşüncedir. Doğum yapmamış olmak spiral takılmaması için bir neden değildir. Sadece daha önce doğum yapmamışlarda rahim ağzı kapalı olacağı için RİA zor takılabilir. Ama bu durum sezaryenle doğum yapmış kadınlar için de hastaya, hangi spiralin uygun olduğu kararını vermek önemlidir. Örneğin, bakırlı spiraller adet kanama miktarını artırdığı için, adetleri uzun ve kanamalı olanlara bakırlı spiral takılması kanamayı daha da artıracak ve kansızlığa neden olacaktır. Bu nedenle yoğun kanaması olan hastalarda hormonlu spiral Mirena daha iyi bir seçenek Çeşitleri Nelerdir?Üç çeşit spiral spiral Multiload, Copper T 380Boncuklu spiral GynefixHormonlu spiral MirenaBakırlı SpiralBakırlı spiraller T 380 A 36mm uzunluğunda ve 32mm çapında olan 2 kolunda 380 mm2 bakır içeren T şekilli rahim içi araçlardır. Bu spiralin hamilelikten koruma süresi 10 spiraller içerdiği bakır miktarına göre adet kanama miktarını artırır, adet süresini uzatır. Bu nedenle son yıllarda bakırlı rahim içi araçlar çok tercih spiralin yan etkileriRahim delinmesi spiral takılması sırasında olabilirSpiralin kayması veya düşmesi ilk 1 ayda en sık olurPelvik enfeksiyonAdet sancısı dismenoreAşırı adet kanamasıUzun süren adetlerHormonlu Spiral MirenaHormonlu spiral tek çeşittir. Piyasada Mirena adıyla bulunan bu spirale levonorgestrel salgılayan rahim içi araç da denir. T şeklindeki spiralin kollarında günlük levonorgestrel salgılayan progesteron hormonu hormon östrojenin tam tersi bir hormondur. Östrojen rahim duvarını kalınlaştırırken, progesteron rahim duvarının kalınlaşmasını engeller. Bu mekanizmayla Mirena rahim kanseri endometriyum kanseri riskini %70-80 mekanizmayla Mirena adet kanamalarını da azaltır. Hatta Mirena kullananlar 3-4 ayda bir adet görebilir. Ancak bunun vücuda herhangi bir zararı koruyuculuk süresi 5 yıldır. 5 yılda bir spiralin değiştirilmesi gerekir. Mirenanın kayma ve düşme riski bakırlı spirallere göre daha düşüktür. Bu da Mirena nın başka bir tek dezavantajı kullananların %10’unda ödem yapmasıdır. Ödem bitkisel çaylar, beslenme ile kolaylıkla atılabilir. Ödem nedeniyle hormonlu spiralden memnun olmayan hasta sayısı %1’den Spiral GynefixBakırlı spiraller kanama miktarını artırdığı için, bu yan etkiyi azaltmak amacıyla Gynefix adı verilen, yine içinde bakır bulunan ama bakır miktarı azaltılmış olan spiraller piyasaya içindeki bakır miktarı daha az olduğu için regl kanamalarını artırmaz. Bakırlı spirallere göre kayma, düşme riski daha takılması diğer spiral takma tekniklerinden farklıdır. Gynefix takma eğitimi almış doktorların bu rahim içi aracı takması gerekir. Diğer türlü komplikasyon riski rahim delinmesi, yanlış yere takma, spiralin düşmesi yüksek Kaydığı Nasıl Anlaşılır?Bir kadın spiralin kaydığını aşırı kanama veya aşırı kasık ağrısı belirtilerinden anlayabilir. Ya da kendi kendine vajinal muayene ile spirali kontrol ettiğinde, spiral ipinin aşağı kaydığını hissedebilir veya vajinal tuşede eline direk spiral spiralinizin kaydığından şüpheleniyorsanız mutlaka doktorunuzla görüşün. Spiralin yerinde olup olmadığını kontrol ettirin. Aksi taktirde, gebe kalabilirsiniz ve gebe kalırsanız dış gebelik riskiniz yüksek ile Hamile Kalanlar Ne Yapmalı?Spiralle hamile kalanlar eğer gebeliği istemiyorlarsa aldırabilirler. Kürtaj esnasında spiralin ipi görünüyorsa önce spiral çekilir, ardından kürtaj gebe kalan bir kadın gebeliğin devamını istiyorsa, düşük riski ve erken doğum riskinin arttığı konusunda hasta uyarılmalıdır. Bunun dışında bebekte sakatlığa yol açtığı yapılan çalışmalarda hasta gebeliğin devamını istiyorsa ve spiralin ipi vajinal muayenede görülüyorsa, spiralin çekilmesi gerekir. Rahim içi aracın ipi görünmüyorsa, spiral hiç ellenmemeli, yerinde Sonra Spiral Ne Zaman Takılır?Doğumdan sonra sütün koruyuculuğu 3 aydır. Bebeğe sadece anne sütü veriliyorsa doğumdan sonraki 3 ay korunmaya gerek yoktur. 3 aydan sonra ise korunmak gerekir. Bu nedenle doğumdan 3 ay sonra spiral takılabilir. Eğer kadın adet görüyorsa adetli iken, adet görmüyorsa her hangi bir zamanda spiral doğumdan hemen sonra spiral takılabilir, sezaryen doğumdan sonra ise 3 ay beklemek gerekir. Normal doğumdan hemen sonra takılan spiralin düşme ihtimalinin daha yüksek olduğunu unutmamak Korunma YöntemleriKalıcı doğum kontrol yöntemleri 2 tüplerin bağlanması VazektomiKadında tüplerin bağlanması Tüp ligasyonuHer iki yöntemin de geri dönüşü yoktur. Çocuk sayısını tamamlamış, artık kesinlikle hamile kalmak istemeyenlerin yaptırabileceği kalıcı koruma yöntemlerinin koruyuculuğu %100’e Erkekte Tüplerin BağlanmasıVazektomi, lokal anestezi altında skrotumdan küçük bir kesi ile yapılan kolay bir ameliyattır. Spermlerin geldiği kanal olan vaz deferens ameliyatla bağlanır. Vazektomi ameliyatı sonrası ilk 3 ay gebelik olabilir. Bu nedenle ameliyat sonrası ilk 3 ay başka bir yöntemle de korunulmalıdır. 3 aydan sonra vazektominin hamilelikten koruyuculuğu %100’e Tüp Ligasyonu Kadında Tüplerin BağlanmasıTüp ligasyonu geri dönüşü olmayan, kalıcı doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Spermle yumurta tüplerde karşılaşır ve döllenme tüplerde gerçekleşir. Tüpler bağlanırsa spermle yumurta hiçbir zaman karşılaşamaz ve gebelik meydana bağlanması sezaryen sırasında yapılabilir, normal doğum sonrası mini laparotomi ile yapılabilir. Ya da herhangi bir zamanda laparoskopik kapalı ameliyat olarak tüpler tüplerin bağlanması %100’e yakın hamilelikten korur. Ancak nadiren tüpün bağlanma yerinde yeni bir yol oluşup, sperm buradan geçerek gebelik oluşabilir. Ancak bu durumda dış gebelik riski bağlandıktan sonra tekrar çocuk sahibi olmak istenirse, tek seçenek tüp bebektir. Çünkü tüp bebekte tüplere ihtiyaç açma ameliyatlarının başarı şansı çok düşüktür. Başarılı bir şekilde tüp açılsa bile o tüpte dış gebelik riski yüksek olacaktır. Bu nedenle tüplerini bağlatan bir kadın tekrar çocuk sahibi olmak isterse en mantıklı yol tüp bebek arasında tüpler bağlanırsa adetlerde düzensizlik olacağı düşüncesi çok yaygındır. Ancak bu düşünce doğru değildir, adetlerin tüplerle hiçbir ilgisi yoktur. Bilimsel çalışmalar da tüplerin bağlanmasının adet düzensizliğine neden olmadığını KontrasepsiyonKorunmasız ilişki sonrasında veya kullanılmakta olan korunma metodunun başarısız olduğu durumlarda başvurulan doğum kontrol yöntemlerine acil kontrasepsiyon denir. Acil kontrasepsiyon yöntemleri arasında şunlar içeren kombine doğum kontrol hapları yuzpe metoduUlipristal asetat içeren ertesi gün hapı ella ertesi gün hapıBakırlı rahim içi araç RİA takılmasıErtesi Gün HapıYuzpe metodunda 12 saat ara ile 2 kez, 100 mikrogram etinilöstrodiol ve 600 mikrogram levonorgestrel alınır Mikrogynon, miranova gibi. Yani normal doğum kontrol hapı daha yüksek dozda alınarak doğum kontrolü gün haplarının içinde ise sadece progesteron bulunur. Ertesi gün hapı korunmasız ilişkiden sonraki en kısa zamanda alınmalıdır. Ne kadar erken alınırsa etkinliği o kadar fazladır. Yapılan çalışmalarda ilk 72 saatte alınan ertesi gün hapının daha etkili olduğu gösterilmiştir. Bazı çalışmalarda ilişkiden sonraki 5 güne kadar 120 saat hap alındığında hamile kalmayı engellediği gösterilse de pratikte ilk 72 saat içinde ertesi gün hapının alınması en ertesi gün hapı ile korunma bir korunma metodu değildir. Acil durumlarda, mecbur kalındığında kullanılması gereken bir doğum kontrol yöntemidir. Eğer sık sık ertesi gün hapı almaya mecbur kalıyorsanız, başka bir yöntemle korunmanız daha sağlıklı bir seçenek Spiral TakılmasıKorunmasız ilişki sonrası 7 gün içinde acil spiral RİA takılırsa, hamilelikten koruma sağlar. Ancak 7 günden daha da geç takılırsa gebeliği önleyemeyecektir. Çünkü döllenmeden sonraki 5-7. Gün embriyo rahime tutunur. Acil spiral takılmasının gebeliği önleyebilmesi için embriyo rahime tutunmadan spiralin takılması Sonra Hamile Kalmamak İçin Ne Yapılmalı?İlişkiden sonra hamile kalmamak için vajinayı yıkamak etkili değildir, gebelikten korumaz. Gebelikten korunmak için ilişki öncesi etkili bir yöntemle korunmak gerekir. Eğer kondom yırtılması, doğum kontrol hapının unutulması söz konusu ise yukarıda anlattığım ertesi gün hapı, acil spiral takılması gibi yöntemlerle gebelikten korunulabilir. Ancak bu yöntemlerin %100 etkili olmadığını bilmek gerekir. Bu korunma yöntemlerine rağmen adet gecikirse kanda gebelik testi Döneminde Hangi Korunma Yöntemleri Kullanılır?Sadece anne sütü verenlerde, ek gıda vermeyenlerde anne sütü ilk 3 ay kesin korur. Hatta bazı çalışmalarda emzirmenin 6 ay gebelikten koruduğu veya mama ile ek gıda verenlerde süt sadece 3 hafta korur. Bu dönemde adet olmasa bile gebe kalınabilir. Bu açıdan hastanın dikkatli olması annelerde kombine doğum kontrol hapları ilk 6 ay kullanılmaz. Çünkü doğum kontrol hapları anne sütünün kalitesini bozar, besleyiciliğini ve protein oranını azaltır. Emzirenlerde ek gıdaya geçildikten sonra 6. Aydan sonra doğum kontrol hapı spiral de takılabilir. İster bakırlı, isterse hormonlu spiral olsun emzirme döneminde güvenle progesteron içeren mini haplar, emzirme döneminin her hangi bir zamanında kullanılabilir. Anne sütünün içeriğini bozmaz, bebeğe zararı Doğum Kontrol Yöntemleri Nelerdir?Erkek doğum kontrol yöntemleri arasında kondom, vazektomi tüplerin bağlanması ve geri çekme yöntemi sayılabilir. Bu yöntemler arasında koruyuculuğu en düşük olan geleneksel geri çekme İyi ve Sağlıklı Doğum Kontrol Yöntemi Nedir?En risksiz, en iyi doğum kontrol yöntemi diye bir şey yoktur. Her yöntemin kendine göre avantaj ve dezavantajı vardır. Burada önemli olan hasta için en iyi, en sağlıklı, en güvenli ve yan etkisi en az olan doğum kontrol yöntemini seçmektir. Yani doğum kontrol yöntemi hastalara göre En Çok Kullanılan Doğum Kontrol Yöntemleri Hangisidir?Türkiye de en çok kullanılan doğum kontrol yöntemi ne yazık ki geri çekilme metodudur. Ancak bu yöntemin güvenilirliği çok düşüktür. Geri çekilmeden sonra en sık kullanılan yöntemlerden biri de kondom kullanımı ve spiral çeşitleri arasından ise bakırlı spiraller daha çok kullanılmaktadır. Hem maliyeti az olduğu için, hem de doktorlar bakırlı spiral takmaya daha yatkın olduğu için bakırlı spiraller daha çok tercih spiral kullanımı da son zamanlarda artmaya başlamıştır. Ben kendi pratiğimde hormonlu spiral takmayı daha çok tercih ediyorum. Çünkü hormonlu spiral, kanamayı artırarak hastanın hayat kalitesini bozmuyor, hem de rahim kanseri riskini ülkelerde doğum kontrol hapı kullanımı çok sık olmasına rağmen, Türkiye de doğum kontrol haplarının zararlı olduğuna inanıldığı için, hapın kullanımından çoğunlukla kontrol haplarının birçok faydası olduğuna yukarıda değinmiştim. En önemli faydası da rahim kanseri ve yumurtalık kanseri riskini %80 azaltmasıdır. Sadece bu faydasından dolayı bile doğum kontrol hapı uygun hasta grubunda kesinlikle tercih edilmesi gereken bir ait doğum kontrol yöntemleri Prof. Dr. Deniz Ulaş tarafından Ankara Çukurambar da bulunan kliniğinde hastaya özel, bireyselleştirilerek uygulanmaktadır. Doğum kontrol yöntemleri ile daha ayrıntılı bilgi için 05059819919 numaralı telefondan bize ML, Jerman J. Contraceptive method use in the United States trends and characteristics between 2008, 2012 and 2014. Contraception 2018;97114– Curtis KM, et al. medical eligibility criteria for contraceptive use, 2016. MMWR Recomm Rep 2016;6531– Chabbert-Buffet N, et al. Missed pills frequency, reasons, consequences and solutions. Eur J Contracept Reprod Health Care 2017;223165– Curtis KM, et al. selected practice recommendations for contraceptive use, 2016. MMWR Recomm Rep 2016;6541– Blumenthal PD, et al. Tolerability and clinical safety of Implanon. Eur J Contracept Reprod Health Care 2008;13 Suppl 129– Sifferlin A. Why is the most effective form of birth control—the IUD—also the one no one is using? Time. 2014 Jun 30

doğum kontrol hapı kisti nasıl yok eder